Jak przetrwać burzę w samochodzie?

Nie zawsze da się precyzyjnie przewidzieć pogodę, zwłaszcza gdy wybierasz się samochodem w dalszą podróż. Nie bez znaczenia jest także pora roku – wiosną i latem niespodziewane wyładowania atmosferyczne mogą zdarzać się o wiele częściej. Co powinieneś zrobić, aby bezpiecznie przetrwać burzę, która zastała Cię za kierownicą? Czy w ogóle możesz zostać we wnętrzu pojazdu?

W rzeczywistości w samochodzie w trakcie burzy jest o wiele bezpieczniej niż na zewnątrz. Warto jednak zaznaczyć, że pod pewnymi warunkami. Nawet jeśli piorun uderzy bezpośrednio w pojazd, zachowa się on niczym klatka Faradaya – wyładowanie elektryczne przemieści się po powierzchni karoserii i trafi wprost do ziemi.

Dzięki temu pasażerowie na tym nie ucierpią, a jeśli dojdzie do uszkodzenia samochodu, będzie to niewiele w porównaniu z bezpieczeństwem zdrowia i życia człowieka. Podpowiadamy, jak odpowiedzialnie zachować się w aucie w czasie nawałnicy i czego się wystrzegać!

Samochód jako klatka Faradaya – co to znaczy?

Zanim dowiesz się więcej o bezpieczeństwie podczas burzy, warto przyjrzeć się nieco prawom fizyki i mechanizmowi powstawania nawałnicy. Piorun to nic innego, jak wyładowanie elektryczne, które poszukuje drogi o jak najmniejszym oporze. Idealną dla niego ścieżką jest metal – właśnie dlatego mówi się, że ten materiał najbardziej przyciąga pioruny. W chwili uderzenia w pojazd zachodzi zjawisko tzw. indukcji elektrostatycznej, zaś samochód zachowuje się niczym klatka Faradaya.

Pole elektryczne znajdujące się wokół niego sprawia, że ładunki znajdujące się w metalu rozprowadzane są w taki sposób, że znoszą efekt pola we wnętrzu klatki (pojazdu). Tym samym metal karoserii chroni przed polem elektrycznym wnętrze samochodu.

W wyniku tego zjawiska pola elektrycznego nie będzie w metalu, a po jednej stronie klatki Faradaya będzie ładunek ujemny, po drugiej zaś – ładunek dodatni. Wiele zależy jednak również od zachowania się osób w pojeździe i od typu samego auta.

Kiedy wynaleziono klatkę Faradaya?

Czym jest ten tajemniczy wynalazek? Klatka Faradaya to inaczej metalowa obudowa lub ekran o właściwościach blokujących pole elektromagnetyczne. Została skonstruowana przez naukowca o tym samym nazwisku (Michaela Faradaya) w 1836 roku w celu prezentacji działania jednego z podstawowych praw elektrostatyki.

Konstrukcja ta znana jest zatem ludzkości od niemal 200 lat i choć nie w idealnej postaci, w naszym codziennym życiu występuje w co najmniej kilku odsłonach, jak choćby kuchenka mikrofalowa czy samolot. Podobnie jest z samochodem.

Burza w samochodzie – czy każdy pojazd jest bezpieczny?

W samochodzie będziesz bezpieczny w większości przypadków, czyli w autach wykonanych z metalu i w pełni osłoniętych. Ta zasada nie dotyczy zatem kabrioletów z otwartym dachem. Inne pojazdy, jak motocykle czy rowery, również wystawiają Cię na działanie warunków zewnętrznych, więc nie możesz liczyć na bezpieczne przetrwanie nawałnicy.

Metalowy pojazd będzie także bezpieczny tylko wtedy, gdy zrezygnujesz z dotykania metalowych elementów, które mogą znajdować się w jego wyposażeniu.

Jak zachować się w aucie, aby bezpiecznie przeczekać burzę – 10 wskazówek

Co do zasady samochód to dobre miejsce na przetrwanie nawałnicy, jednak wiele zależy od konkretnych okoliczności zatrzymania pojazdu i Twojej ostrożności. Nie masz co prawda wpływu na pogodę, ale możesz znacząco zmniejszyć ryzyko zagrożenia życia i zdrowia własnego i Twoich współpasażerów, zwłaszcza, że wiosenne i letnie burze potrafią być naprawdę gwałtowne. Oto najważniejsze porady dotyczące zachowania się w aucie w trakcie burzy!

Rada nr 1 – Przerwij jazdę

Jeśli tylko jest to możliwe, powinieneś zatrzymać samochód. Kontynuowanie jazdy wiąże się z wysokim ryzykiem. Jeżeli jednak musisz jechać dalej, zachowaj szczególną ostrożność, zwalniając i zwiększając odległość od innych uczestników ruchu. Zanim się natomiast zatrzymasz, upewnij się, że masz ku temu warunki. Pamiętaj, że postój na światłach awaryjnych na poboczu nie jest najlepszym pomysłem – w trakcie nawałnicy będziesz słabo widoczny dla innych, a w takich warunkach o zderzenie nietrudno.

Rada nr 2 – Zjedź w miejsce oddalone od jezdni (parking, stacja benzynowa)

Najlepszym rozwiązaniem jest zjazd na parking oddalony od jezdni, np. na stacji benzynowej. Będziesz szczęściarzem, jeśli przy okazji uda Ci się stanąć pod solidnie wykonanym zadaszeniem. Innym bezpiecznym rozwiązaniem jest np. kryty parking wielopoziomowy.

Rada nr 3 – Jeśli to możliwe, nie parkuj na poboczu drogi

Jak już powiedzieliśmy, postój podczas nawałnicy na poboczu drogi może powodować zagrożenie dla Ciebie, ale także innych uczestników ruchu drogowego. Na skutek mocno ograniczonej widoczności spowodowanej ulewnym deszczem, zachodzi wysokie ryzyko najechania przez pojazd jadący z tyłu. Nie pomogą tutaj nawet włączone światła awaryjne. Wszystko jednak zależy od bieżących okoliczności.

Być może postój na poboczu będzie jedynym optymalnym rozwiązaniem, gdy w pobliżu nie ma dogodnego miejsca z dala od drogi. Jeżeli zjedziesz z drogi, pozostaw światła włączone (mogą być awaryjne). Być może przynajmniej częściowo zwiększy to Twoją widoczność dla innych kierowców.

Rada nr 4 – Nie parkuj pod drzewami

Staraj się także stawać z dala od drzew. Choć same w sobie nie stanowią zagrożenia, jeśli uderzy w nie piorun mogą poważnie uszkodzić pojazd i zranić osoby znajdujące się w jego wnętrzu. Jeśli nie możesz wyjechać z zadrzewionego terenu, zatrzymaj się tam, gdzie prawdopodobieństwo uszkodzenia samochodu przez gałąź będzie najmniejsze. Drzewa o grubych i masywnych konarach stanowią w takiej sytuacji największe zagrożenie.

Według raportu Krajowej Rady Bezpieczeństwa Drogowego „Stan bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działania realizowane w tym zakresie w 2022 r.” w 2022 roku nie zmieniła się (w porównaniu do roku 2021) struktura wypadków i ofiar śmiertelnych według warunków atmosferycznych.

Ich największa liczba zdarza się przy dobrej pogodzie. Co jednak istotne, duży wzrost odnotowano w kwestii wypadków, do których doszło podczas silnego wiatru (+26,8%). To także większa liczba ofiar śmiertelnych (28%). Pamiętajmy, że każda burza wiąże się ze wzmożonym wiatrem, a tym samym ryzykiem uszkodzenia samochodu. Jeśli jest taka możliwość, należy temu zapobiegać.

Rada nr 5 – Nie opuszczaj pojazdu

W otoczeniu metalowej karoserii jest znacznie bezpieczniej niż poza nią. To przecież ochrona nie tylko przed uszkodzeniami mechanicznymi, ale również wyładowaniami atmosferycznymi. Jeśli wyjdziesz z samochodu zaparkowanego na poboczu drogi, przy tak słabej widoczności inny nadjeżdżający pojazd może Cię nie zauważyć. Kamizelka odblaskowa i latarka w dłoni mogą nieco zniwelować to ryzyko, jednak nie w każdym przypadku.

Rada nr 6 – Wyłącz silnik

Co do zasady najlepiej jest wyłączyć silnik, jednak w praktyce wiele zależy od miejsca zatrzymania. Jeśli udało Ci się dojechać np. na stację paliw i zaparkować bezpiecznie, lepiej zgasić samochód. Z drugiej strony przymusowy postój na poboczu rodzi zagrożenia, których uniknięcie może wymagać szybkiej reakcji ze strony kierowcy – wówczas lepiej przeczekać nawałnicę z włączonym silnikiem, aby zyskać ewentualne pole manewru, jeśli pojawi się zagrożenie, np. zwalenie się drzewa. Poza tym włączony silnik utrzyma pracę świateł, wycieraczek czy nawiewów, co jest niezbędne podczas zatrzymania na poboczu jezdni.

Rada nr 7 – Nie dotykaj radia ani telefonu komórkowego

Powszechna opinia o tym, że korzystanie z telefonu komórkowego w czasie burzy stanowi śmiertelne zagrożenie ma swoich zwolenników i przeciwników. W praktyce pole elektromagnetyczne wytwarzane przez komórkę jest niewielkie i „ściągnięcie” w ten sposób na siebie uderzenia pioruna jest raczej nikłe, jednak może do tego dojść. 

Należy przy tym pamiętać, że wszystkie przewodniki, które podczas uderzenia pioruna mają bezpośredni kontakt z ciałem jak np. telefon, słuchawki, klucze, monety, mogą prowadzić do dodatkowych oparzeń skóry. Podobna zasada dotyczy radia samochodowego. Jeśli dodatkowo ma ono metalową obudowę, tym bardziej unikaj jego dotykania!

Rada nr 8 – Nie dotykaj metalowych części wyposażenia auta, np. klamek czy pedałów

Część energii elektrycznej pochodzącej z pioruna może przepływać przez obwody do potencjalnie niebezpiecznych części metalowych, jak radio, ładowarki telefonów komórkowych i jednostki GPS, ale również elementów wyposażenia pojazdu, jak np.:

• klamki,

• pedały,

• kolumna kierownicy.

Rada nr 9 – Przed atakiem burzy schowaj antenę radiową

Mówiliśmy już, że w czasie burzy z telefonem komórkowym należy obchodzić się bardzo ostrożnie. Podobnie sytuacja wygląda z anteną radiową, która w końcu także stanowi nadajnik. W kontakcie z piorunem może powodować nawet śmiertelne porażenie. Jeśli widzisz zbliżające się niebezpieczeństwo lub gwałtowną zmianę pogody – jak najszybciej schowaj antenę.

Rada nr 10 – Jeśli nie możesz zatrzymać samochodu, zwolnij i jedź bardzo ostrożnie.

Zachowaj ostrożność zwłaszcza wtedy, gdy:

• przejeżdżasz przez skrzyżowanie,

• znajdujesz się na drodze z pierwszeństwem przejazdu,

• jedziesz w ciągu innych samochodów (zachowaj odstęp większy niż zwykle).